Sevgili öğrenciler, Öğrenci Yardım olarak bugün AYT Edebiyat dersinde pek çok kez karşınıza çıkan nazım birimi nedir ve nazım nedir sorularının cevabından bahsedeceğiz. Dilerseniz bir an önce dersimize geçelim.
Nazım Nedir?
Nazım birimi nedir sorusuna gelmeden önce nazım nedir sorusunun cevabını bilmemiz gerekir. Nazım, nazım şekillerinde kullanılan her bir parçaya verilen isimdir. Nazm olarak da bilinen nazım, TDK sözlüğünde “dizmek, düzeltmek, ipliğe inci dizmek” anlamlarına gelir. Edebiyat dilinde ise “nazm, manzum ve manzume” terimleri ile kullanılır.
Nazım Birimi Nedir?
Şiir, hikaye, roman gibi edebiyatının sanatının verdiği eserlerin her biri iki temel unsurdan oluşur. Bu unsurlar “dış (biçimsel) ve iç (içeriksel) unsurlar” olarak ikiye ayrılır. Dış unsurların en önemli kavramı nazım birimi olmaktadır.
Nazım birimi, şiiri oluşturan dize kümelerinin her birine verilen isimdir. Nazım şekillerini belirlemek için ölçü aracı olarak kullanın nazım birimi, edebiyat eserlerinin vazgeçilmez ögelerindendir. Şiirde en küçük nazım birimi dize (mısra) olmaktadır. Mısraların yanı sıra “bent, beyit ve dörtlük” gibi kavramlar da nazım birimine örnek olarak gösterilebilir.
Her bir nazım biriminin en çok tercih edildiği edebiyat dönemleri vardır. İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı’nda şairler, (halk edebiyatı) eserlerinde en çok “dörtlük” nazım birimini tercih etmiştir. Klasik Türk şiirinde (divan edebiyatı) şairler, en çok “beyit” nazım birini eserlerinde kullanmışlardır. Çağdaş Dönem Türk Şiiri’nde ise nazım birimi olarak en çok “dize (mısra)” kullanılmıştır.
Nazım Ne Demek?
Nazım birimi nedir, nazım ne demek gibi soruların cevabını öğrendik. Testlerde karşınıza çıkacak diğer terimler olan “dize, beyit, bent, dörtlük ve kıta” kavramlarına da bir göz atalım.
Dize Nedir?
Şiirlerde gördüğümüz her bir satıra dize ya da mısra ismi verilir. Mısra kelimesi Arapça kökenlidir. Dilimizdeki karşılığı “dize” olarak kullanılmaktadır. Dizeler, şiirlerdeki cümlelerin her birine verilen isimdir.
Gurbette ömrüm geçecek → dize
Bir daracık yerim de yok → dize
Oturup derdim çökecek → dize
Bir münasip yârim de yok → dize
Beyit Nedir?
Bir bütün hâlde olmak şartıyla yalnızca iki dizeden oluşan her bir parçaya “beyit” adı verilir. Divan edebiyatındaki şiirlerin genelinde beyit nazım birimi tercih edilmiştir. Beyitler yalnızca iki dizeden oluşur. Bent ile karıştırılmamalıdır.
Bir köpük demeti gibi martılar
İnerler hülyamın canevlerine
Gönlümün dem çeken bülbülleridir
Mehtabı anlatan ipekten sesin
Bent Nedir?
İkiden daha fazla mısraya sahip her bir bölüme bent adı verilir. Bentler en az üç dizeden oluşmalıdır.
Dörtlük Nedir?
Yalnızca dört dizeden oluşan şiir bölümüne dörtlük adı verilir. Halk edebiyatı dörtlük nazım birimi çok kez kullanılmıştır.
Kıt’a nedir?
İkiden fazla dizenin oluşturduğu her bir şiir bölümüne kıt’a adı verilir. Her bir kıt’a aynı zamanda bir benttir. Kıta ve dörtlük aynı şey değildir. Dörtlükte yalnızca dört dize, kıt’a da ise isteğe bağlı sayıda dize bulunabilir.
Nazım Birimi Nedir dersimiz burada sona ermiştir. Netlerinizi artırmaya yarayacak Azımsama nedir yazımızı da okumanızı tavsiye ederiz.
Bir Yorum